Met liefde neem ik dus afscheid van dit jaar. 2010 was toch het jaar van de val van het kabinet, verkiezingen waarin veel partijen spraken over de renteaftrek, een lange formatie met veel problemen en uiteindelijk toch een nieuw kabinet. Tel daarbij het feit dat de meeste banken door de staatsteun niet meer concurreren en het wegvallen van buitenlandse concurrentie op en concludeer dat zij alle troeven in handen hadden. De opslag op de basisrente was nog nooit zo hoog. Ondernemers kregen maar heel moeilijk een hypotheek en ook mensen die ooit een telefoonrekening niet tijdig betaalden konden fluiten naar een financiering. Wij moesten veel huizen twee keer en soms drie keer verkopen voordat het echt rond kwam.
Wij praten bij Hoekstra & van Eck niet meer over een huizencrisis. Wij hebben het liever over de nieuwe werkelijkheid die is ontstaan. Die ziet er in deze snel veranderende wereld gewoon anders uit dan enkele jaren geleden. Die werkelijkheid houdt in dat kopers minder kunnen en willen lenen, dat verkopers kunnen blijven zitten met een restschuld en dat banken alleen de krenten uit de pap pakken.
Even wat cijfers. Het gemiddeld aantal transacties in Nederland lag altijd rond de 200.000 per jaar. De afgelopen twee jaar komt dit uit op 125.000 per jaar. Met een eigen woningbezit in Nederland van 3.8 miljoen leert een rekensom dat een woning met dit tempo eens in de 30 jaar wordt verkocht. DAT KAN TOCH NIET WAAR ZIJN? Toch is het zo.
Het aantal van 125.000 werd ook gehaald eind jaren zestig. Destijds waren er 1500 makelaars op de markt. Nu zijn dat er 9000. Iedere makelaar verkoopt dus 14 woningen per jaar. De vraag dient zich aan hoe lang makelaars dit kunnen volhouden. Voordat ik deze vraag beantwoord haast ik mij te zeggen dat een makelaar die bij ons werkt een veelvoud van dit aantal doet. Nu het antwoord op de vraag. Geen makelaar kan leven van een dergelijk aantal en toch gebeurt het. De meeste makelaars teren dus in op hun vermogen. Ook omdat ze geen alternatief hebben. Veel kantoren hebben geen secretaresse meer, er wordt alleen geadverteerd als de klant er om vraagt, de dure winkel wordt verlaten, de site is simpel, de auto wordt kleiner en zuiniger en vaak laat de ondernemer zijn loon achter in de zaak. Hoe anders is het beeld dat de consument heeft?
Ooit waren de tijden zo anders. De meeste vakgenoten klagen veel en hopen snel op betere tijden. Zoals u net heeft kunnen lezen is er een nieuwe werkelijkheid en komt die tijd niet terug. Er komt een andere tijd met nieuwe kansen die vraagt om een gewijzigde aanpak. Het is verbijsterend te zien hoe de makelaardij nog vastgeroest zit in oude tijden. Natuurlijk zijn er witte raven maar veel makelaars op de hoek van de straat denken dat de huidige ontwikkelingen wel weer overwaaien, zo lijkt het. 90% wacht af en kijkt naar de marktpartijen die voorop lopen. Vervolgens gaan ze kopiëren en lopen ze achter de feiten aan. Het doet mij denken aan de spits van FC Knudde die het shirt van Suarez aantrekt; het lijkt dan wel heel wat maar de basiscapaciteiten ontbreken.
Toch denk ik dat we de bodem hebben geraakt. We kunnen toch moeilijk eens in de 40 jaar van woning verwisselen in deze snel veranderende wereld?
Hoopgevend is dat het vertrouwen toeneemt, veel verkopers inzien dat de hoofdprijs niet meer wordt gerealiseerd en de renteaftrek gehandhaafd blijft. Daarbij zien kopers dat er toch minder betaald hoeft te worden dan twee jaar geleden, goed te onderhandelen valt en de rente nog steeds laag is. Per saldo kunnen zij niet blijven uitstellen en er is nog steeds sprake van een woningtekort in Nederland.
Namens Hoekstra & van Eck, de witte raaf bij uitstek, wens ik u allen een gelukkig en gezond 2011.
Eric Bond
lid directieteam, algemeen directeur